دکتر فرزانه عباسی، کار‌شناس معاونت غذا ودارو ی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد به بیان و تشریح بیماری‌های قابل انتقال از حیوانات خانگی به انسان پرداخت.
مهم ترین و متداول‌ترین بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان در کشور ما هاری، کیست هیداتیک، تب مالت، سیاه زخم و... است. تا کنون۸۵۰ بیماری قابل انتقال بین حیوان و انسان شناسایی شده است، تعجب نکنید این رقمی است که مطمئناً در سال‌های بعد بیشتر و بیشتر خواهد شد. نگهداری از حیوانات خانگی نیازمند مراقبت‌های دوره‌ای ویژه است و مراقبت‌هایی نظیر تأمین فضای مناسب، غذا، دارو و واکسن مخصوص حیوانات مختلف لازم است، اما این گونه موارد بهداشتی در اکثر خانواده‌ها رعایت نمی‌شود. در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی ممکن است بسیاری از بیماری‌های موجود در بدن حیوانات به صورت ناشناخته باقی بماند و به اطرافیان منتقل شود. در ادامه به چند بیماری شایع اشاره می‌گردد.
هاری:
بسیاری از مردم بر این باورند که انسان تنها از طریق گاز گرفتن سگ هار به بیماری هاری مبتلا میشود، در حالی که گاز گرفتن حیواناتی همچون گربه، خفاش، موش و گرگ نیز می تواند منجر به هاری شود. به تازگی راکن‌هایی از طریق کشورهای همسایه ی شمالی وارد جنگل‌های ایران شده‌اند و خود این‌ها به عنوان یک مخزن هاری به حساب می‌‌آیند. در مورد هاری بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون حیوانات خانگی است. اگر انسانی توسط حیوانی مشکوک گاز گرفته شد، باید بلافاصله از سرم ضد هاری استفاده شود و به یاد داشته باشید که تزریق به موقع این سرم می‌‌تواند از مرگ فرد جلوگیری کند. علایم اولیه آن عبارت است از: سرفه، خستگی، تب، سردرد، بدن درد، سوزش در محل گاز گرفتگی، کاهش اشت‌ها، احساس تهوع، درد عضلانی، گلو درد. علایم نهایی هاری عبارت است از: اضطراب، رفتارهای خشونت آمیز، توهم و افسردگی، ترس از آب، مشکل در صحبت کردن و تکلم، ناتوانی در بلع، فلج شدن فک، حرکت غیر طبیعی عضله دیافراگم، دو بینی، ایست قلبی، مشکلات تنفسی، در نهایت مرگ بیمار.
درمان دارویی: سرم اختصاصی ضد هاری تنها دارویی است که برای درمان افراد مبتلا به هاری در صورتی که این بیماری وارد مراحل شدید و خطرناک نشده باشد، کارایی دارد، این سرم یک محصول بایوتک و مشتق از پلاسماست. واکسن ضد هاری برای افرادی استفاده میشود که مورد گزش حیوان قرار گرفته‌اند و برای پیشگیری از بروز بیماری و در نزدیک‌ترین زمان به زمان گزش در مراکز بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد اما سرم اختصاصی ضد هاری در واقع داروی درمان این بیماری است که اگر فرد وارد فاز بیماری هاری شده باشد و هنوز به مراحل بسیار شدید ظهور علایم بیماری نرسیده باشد با استفاده از این داروی اختصاصی از مرگ حتمی نجات پیدا می‌کند.
کیست هیداتیک:
ایجاد کیست هیداتیک در اثر ورود تخم‌های انگل اکینوکوکوس (موجود در مدفوع سگ) به دستگاه گوارش انسان صورت میگیرد. این کیست‌ها بسته به اینکه در ریه، کبد، مغز یا هر بافت دیگری ایجاد شده باشند، قادر به بروز عوارض مختلفی هستند و برای برداشتن آن‌ها نیاز به عمل جراحی است. درمان ضد انگل دوره‌ای حیوان خانگی (سگ)، رعایت بهداشت فردی و نیز ضدعفونی کردن سبزیجات مصرفی از موارد پیشگیری است. تظاهرات دیگر آن انسداد مجاری صفراوی، یرقان و عفونت ثانویه می‌باشد. در ریه‌ها، علایم درگیری سیستم تنفسی مانند سرفه، تنگی نفس، خلط، هموپتزی، درد سینه و تب است. در صورت رشد کیست در مغز علایمی شبیه تومور مغزی دیده میشود.
درمان دارویی:
درمان با داروهایی مانند مترونیدازول و آلبندازول امکان پذیر است، همچنین Praziquantil برای ۶-۵روز تجویز می‌گردد.
توکسوپلاسموز (toxoplasmosis):
انگل خونی توکسوپلاسموز در اکثر گربه‌ها مشاهده میشود میزبانان اصلی این بیماری، گربه‌های خانگی هستند واین بیماری را از طریق مدفوع به انسان منتقل می‌کنند. اگر چه در انسان عوارض آن خفیف است، ولی در خانم‌های باردار می‌‌تواند منجر به سقط جنین شود. همچنین در افرادی که با ضعف سیستم ایمنی مواجهند مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد. این انگل ممکن است سبب بروز شیزوفرنی شود. این میکروب همچنین در بدن بسیاری دیگر از پستانداران نیز مشاهده میشود. علایم اولیه ابتلا به این بیماری در انسان مانند علائم آنفلوآنزا است اما این میکروب هرگز در بدن انسان از بین نمی‌رود. معمولاً ۹۰٪-۸۰٪ افراد آلوده بدون علامت هستند، در افراد بیمار تب، تورم غدد لنفاوی، خستگی، درد عضلانی، گلودرد، رتینیت (التهاب شبکیه)، بثورات جلدی (گاهی) را داریم.
درمان دارویی: پیریمتامین، سولفادیازین یا تری‌سولفاپیریمیدین‌ها به مدت ۴-۳ هفته و اسید فولیک برای کاهش عوارض جانبی پیریمتامین غالباً تجویز می‌شوند. کورتیکواستروئید‌ها، در صورت لزوم، برای کاهش التهاب مورد مصرف قرار می‌گیرند.
بیماری خراش پنجه ی گربه (Cat-scratch disease):
به طور معمول، زیر ناخن گربه یک سری میکروب وجود دارد که در صورت چنگ زدن گربه، این میکروب ها از طریق خراش وارد بدن شده و باعث بروز این بیماری می‌شوند. دراین بیماری انسان تا ۳ روز متوالی تب می‌کند و گاهی نیز دچار تهوع و سردرد میشود. منشا این بیماری نوعی باکتری موسوم به «هلیکوباکترپیلوری» است که به بدن ببر‌ها، یوزپلنگ‌ها و شیر‌ها سرایت کرده و تا امروز در بدن گربه‌سانان بزرگ جثه باقی مانده است و اکنون معده انسان میزبان این باکتری شده است. علائم بیماری شامل بزرگ‌شدن غدد لنفی نزدیک به محل زخم، قرمزی یا جوش‌های چرکی در محل زخم همراه با تب خفیف، سردرد، لرز، کمر درد، درد در ناحیه شکم و می‌الژی است. تشنج، ضایعات چشمی، پوستی، التهاب مغز (آنسفالیت) و جنون از عوارض این بیماری هستند.
درمان دارویی:
برای درمان از آنتی بیوتیکهایی مانند ریفامپین، سیپروفلوکساسین، کوتریمو کسازول، آزیترومایسین و داکسی سیکلین استفاده میشود. غدد لنفاوی به صورت خود به خود پس از ۲ تا ۴ ماه بهبود می‌یابند. این بیماری مسری نیست.
تب طوطی (پسیتاکوز) psittacosis:
تب طوطی نوعی بیماری است که از طریق پرندگان گروه منقار طوطی‌ها به انسان منتقل می شود. البته دیگر پرندگان نیز در صورت ابتلا به تب روده (به خصوص در تابستان)، با دفع باکتری «سالمونلا» از طریق مدفوع می‌‌توانند موجب به خطر افتادن سلامتی انسان‌ها، خصوصا افراد ضعیف و بچه‌ها شوند.
علائم این بیماری شامل: تب و لرز، احساس ناخوشی عمومی، بی‌اشتهایی، سرفه بدون خلط که بسمت سرفه با خلط گاهگاهی با رنگ غیرطبیعی پیشرفت می‌کند.
درمان دارویی:
تتراسیکلین (نوعی آنتی‌بیوتیک) به مدت حداقل ده روز برای کنترل تب و سایر علایم تجویز میشود. در صورتی که سرفه همراه خلط باشد از داروهای ضد سرفه نباید استفاده شود زیرا در این شرایط سرفه اثر سودمندی در تخلیه ترشحات ریوی دارد. اگر سرفه بدون خلط و دردناک باشد، می‌توان از داروهای ضد سرفه استفاده کرد. برای درد خفیف، استفاده از داروهای بدون نسخه، نظیر آسپیرین یا استامینوفن توصیه میشود.
ودر پایان:
محل نگهداری حیوانات خانگی باید کاملاً جدا و استاندارد باشد ودر صورت تماس با حیوانات، حتما باید دست‌ها با آب و صابون شسته شوند تا حتی الامکان از احتمال انتقال آلودگی‌های مختلف جلوگیری شود.
> مطلب این صفحه را به زبان دلخواه خود ترجمه کنید
این خبر را با دوستان خود به اشتراک بگذارید
|
|
|
|
|
|
|
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
دوشنبه 03,فوریه,2025